Dzięki nim możliwe jest częściowe zwrócenie naturze powierzchni, które zostały jej odebrane w procesie zabudowy. Dachy zielone znacznie podnoszą wartość budynków i dają szereg ekologicznych korzyści, takich jak obniżanie temperatury powietrza, wytwarzanie tlenu, regulacja wilgotności powietrza, pochłanianie pyłów oraz retencja wód opadowych. Oprócz tego prawidłowo wykonany stropodach zielony znacznie wydłuża żywotność powierzchni.
Zielone dachy, czyli inaczej tak zwane odwrócone dachy, to rodzaj pokrycia dachowego, które składa się ze specjalnej struktury zwieńczonej podłożem gruntowym. Na takim dachu można sadzić rośliny, a zaaranżowane w ten sposób miejsce jest niezwykle oryginalne i może stanowić przestrzeń do odpoczynku i spędzania wolnego czasu, podobnie jak tradycyjny ogród. Jest to bardzo ekologiczne rozwiązanie, wymagające jednak sporej inwestycji, gdyż dach odwrócony musi mieć specjalną konstrukcję i spełniać określone wymagania.
Rodzaje zielonych dachów
Zielone dachy można podzielić ze względu na rodzaj zieleni i stopnia ingerencji w konstrukcję. W latach 70-tych wyklarował się podział na dachy ekstensywne, półekstensywne oraz intensywne. Zieleń na dachu ekstensywnym charakteryzuje się płytkim ukorzenieniem, ponieważ warstwa substratu powinna wynosić od 2 do najwyżej 20 centymetrów.
Dachy zazielenienie ekstensywne
Dachowa uprawa ekstensywna zakłada stosowanie gatunków roślin mało wymagających. Dach taki ma mniejsze obciążenie – od 50 do 170 kg/m2. W tym przypadku dobór roślin jest siłą rzeczy dość ograniczony – stosuje się trawy, porosty, mchy oraz rośliny skalne, które nie wymagają grubej warstwy gleby. Tego typu dach jest mało wymagający, a rośliny nie potrzebują intensywnej pielęgnacji.
Dachy zazielenienie intensywne
Dachowa hodowla intensywna to o wiele bardziej pracochłonna i wymagająca technologia zielonych dachów. Konstrukcja dachu pod intensywny ogród na dachu musi wytrzymywać znaczne obciążenia. Obciążenia mogą sięgać od 200 do nawet 970 kg/m2. Koszty wykonania takiego dachu są siłą rzeczy dużo wyższe niż w przypadku dachu ekstensywnego, jednak jego walory wizualne oraz funkcjonalne powodują, że jest dużo bardziej atrakcyjny.
Pewnym kompromisem pomiędzy wyżej opisanymi możliwościami są półekstensywne ogrody na dachu. Warstwa gleby wynosi około 20 centymetrów, co daje możliwość stosowania roślin bardziej różnorodnych niż w przypadku dachów typowo ekstensywnych. Sadzenie roślin typu krzewy czy drzewa nie jest możliwe, jednak na takim dachu mogą znaleźć się niskie rośliny o barwnych kwiatach.
Dachy zielone – dachy odwrócone
Ogrody na dachu można podzielić również ze względu na rodzaj izolacji. Przyjęło się, że zielone dachy to tak zwane dachy odwrócone, tymczasem jest to tylko jeden z dwóch typów zielonych dachów. W dachu standardowym (nie odwróconym) nad warstwą termoizolacji znajduje się warstwa hydroizolacji. Dach odwrócony projektuje się w ten sposób, że warstwę hydroizolacji umieszcza się niżej niż termoizolacji. Drugi z wymienionych rodzajów jest stosowany częściej.
Wyróżnia się ponadto rozwiązania systemowe oraz niesystemowe. Rozwiązania systemowe zakładają zastosowanie wszelkich elementów jednego producenta i wykonawcy. Jest to rozwiązanie droższe, ale bezpieczniejsze. Dachy niesystemowe zakładają wykorzystanie komponentów różnych producentów, według indywidualnego projektu.
Jak założyć zielony dach
Zakładanie ogrodów może mieć miejsce zarówno na dachach płaskich, jak i skośnych do mniej więcej 25% spadku (niektóre źródła podają granicę 35%). Można założyć ogród zarówno na dachu starym, jak i na świeżo zaprojektowanym i wykonanym. Jednak należy zwrócić uwagę na nośność konstrukcji. Konstrukcja musi wytrzymać dodatkowe obciążenie. Przykładem będzie ogród na dachu wykonany w technologii odwróconej. Nad warstwą konstrukcyjną powinna się znaleźć warstwa hydroizolacyjna. Do tego celu stosuje się różne materiały, popularna jest papa termozgrzewalna. Hydroizolacja może być wykonana również z kauczuku syntetycznego, który zapewnia również ochronę przed przerastaniem korzeni roślin.
Kolejna warstwa to termoizolacja (nie zawsze stosowana). Następną w kolejności jest warstwa ochronna. Jako materiał do jej wykonania stosuje się zazwyczaj geowłókninę, papę bitumiczną lub włókna poliestrowe. Następnie kładzie się drenaż, w tej roli można użyć keramzytu, żwiru lub specjalnych mat drenujących. Drenaż odpowiada za odprowadzanie nadwyżek wody opadowej.
Ważną funkcję spełnia również warstwa filtrująca, która zabezpiecza drenaż. W tym przypadku również stosuje się geowłókninę. Na samej górze znajduje się warstwa wegetacyjna czyli podłoże dla roślin.
Zielone dachy – podstawa to odpowiednia termo – i hydroizolacja
Umiejętne ułożenia warstw na dachu płaskim zapewniają mu żywotność oraz trwałość. Termiczna izolacja tarasu musi być odporna na uszkodzenia mechaniczne, działanie zmiennych temperatur oraz podwyższoną wilgoć. Na tego typu konstrukcji nie występuje klasyczne pokrycie dachowe, które chroniłoby izolację. Dlatego do prac najczęściej wykorzystuje się twardy styropian ekstradowany XPS. Jako izolacja termiczna może też posłużyć pianka poliuretanowa lub płyty PIR. Ważne, by pokrycia dachowe pod ogród na dachu były wytrzymałe.
Hydroizolacja tarasu na dachu
Nasz taras na dachu wymaga też wykonania jak najlepszej izolacji przeciwwilgociowej. Hydroizolacja tarasu powinna powstać z materiału odpornego na uszkodzenia mechaniczne, mrozoodpornego, zabezpieczonego przed przerastaniem korzeni roślin oraz nieprzepuszczającego wilgoci. Takie wymagania spełnia folia EPDM, folie na bazie tworzywa sztucznego oraz papy termozgrzewlane. Przykładem takiego materiału jest elastomerobitumiczna papa zgrzewalna wierzchniego krycia Bauder PLANT E stanowiąca połączenie wysokiej jakości papy nawierzchniowej oraz warstwy przeciwkorzennej. Hydroizolacja dachu pokrywa całą jego powierzchnię.
Zielone tarasy i zielone dachy kontra warstwa drenażowa
Taras na dachu powinien posiadać wydajną warstwę drenażową. Jej zadaniem będzie odprowadzanie nadmiaru wilgoci i stworzenie przestrzeni korzystnej dla rozwoju korzeni roślin. Zielone pokrycia dachowe muszą zostać wykonane w sposób umożliwiający szybkie odprowadzenie wody opadowej. Jest to zadanie warstwy drenażowej. Woda przesiąka przez podłoże, następnie dociera do drenażu, a z niego zostaje odprowadzona na zewnątrz. Przy najniższym punkcie wykonuje się dachowe rynny, które zbierają wodę i odprowadzają w dół. Nasz ogród na dachu może posiadać drenaż z płyt kubełkowych, żwiru, naturalnego grysu lub grysu sztucznego. Dzięki temu zielone dachy szybko pozbywają się nadmiaru wody. Z kolei w okresie suchym wilgoć zgromadzona w kubełkach powoli paruje do gleby, co sprzyja rozwojowi roślin.
Zielone dachy posiadają mnóstwo cech dodatnich
Warto powierzyć założenie zielonego dachu specjalistom. Bauder jako pierwszy producent zaprojektował kompletne systemy dachów zielonych – od paroizolacji aż do zazielenienia stając się dostawcą wszystkich materiałów z jednego źródła mając świadomość, że dla dobrego funkcjonowania systemu zazielenienia konieczna jest wysoka jakość każdej warstwy.
